Οι κεντρικές ιδέες του Προγράμματος

[Γ] Οι ανάγκες μας που έχουν να κάνουν με τον έρωτα, την αγάπη, τον σεξουαλικό πόθο, είναι σε πολλά σημεία τους αντιφατικές.
Όλο το Πρόγραμμα θεμελιώνεται στην πυρηνικής σημασίας σκέψη πως ο έρωτας, η σεξουαλική επιθυμία, και η συντροφική σχέση, ως εκδηλώσεις της ευρύτερης ανάγκης μας να συναντήσουμε τον Άλλον, αντιπροσωπεύουν ξεχωριστές περιοχές και επί μέρους ανάγκες της ύπαρξής μας.

Κάτι τέτοιο σημαίνει ότι οι ανάγκες αυτές ανθοφορούν σε διαφορετικό έδαφος η κάθε μία – και μάλιστα αντιφατικό: όπου ευδοκιμεί η μία περνούν στο φόντο ή και μαραίνονται οι άλλες.
Δηλαδή, δεν μπορεί να υπερτονιστεί η μία για να ικανοποιηθούν από το περίσσευμα και οι άλλες (όσο και να φάμε δεν ξεδιψούμε).

Όμως οι τερατόμορφες τεχνοκρατικές και καταναλωτικές μας κοινωνίες, για να επιβιώσουν, φαίνεται να είναι επιλεκτικές ως προς το τι “επιτρέπεται” να επιθυμούμε και τι όχι, σχετιζόμενοι.
Επίσης, η εκπαίδευσή μας και το μεγάλωμά μας φροντίζουν περίτεχνα να βλέπουμε με βδελυγμία, εμείς οι ίδιοι, πολλές από τις όψεις του Εαυτού μας και τις ανάγκες που ξεπηδούν καθώς σχετιζόμαστε, ως “σκοτεινές”, ως στίγματα και αναπηρίες.

Έτσι, τείνουμε να ξεχνούμε:
***πως ό,τι είμαστε είναι ολοδικό μας συστατικό, τόσο φυσιολογικό όσο τα πέντε δάχτυλα των χεριών και των ποδιών μας, 
***πως το σημαντικό δεν είναι ό,τι αναβλύζει πρωτογενώς από μέσα μας ως ανάγκη, αλλά η ευθύνη της διαχείρισής του. Και συχνά καθίσταται συλλογική αξία ο αυτο-ευνουχισμός, αντί της εκμάθησης του επώδυνου παιχνιδιού της αποδοχής του Εαυτού μας, του πώς να τον αγκαλιάζουμε ολόκληρον, τόσο με αγάπη όσο και με ευθύνη σε εμάς και τους Άλλους.

Οπότε, οι ανάγκες μας που έχουν να κάνουν με τον έρωτα, την αγάπη, τον σεξουαλικό πόθο, καθώς στριμώχνονται σε ένα αμείλικτο χωνευτήρι, συχνά μεταλλάσσονται σε μια μάταιη απόπειρα να εξομαλυνθούν οι ενδογενείς τους αντιφάσεις.

Στο Πρόγραμμα αυτό, επιχειρείται το ακριβώς αντίθετο: να εξερευνήσουμε τα αυτόνομα και ξεχωριστά γνωρίσματα της κάθε μιας από αυτές τις τρεις θεμελιακής σημασίας ανάγκες μας – χωρίς βέβαια να παραμελούμε διόλου την εξερεύνηση των κοινών τους παρονομαστών. 

[Δ] Η σημασία της υπαρξιακής μοναξιάς στο πώς σχετιζόμαστε.
Μία ακόμη σημαντικότατη ιδέα του Προγράμματος, είναι πως η έννοια της υπαρξιακής μοναξιάς (ένα μη περιγράψιμο αλλά κοινό και βαθύ αίσθημα απόστασης από τους Άλλους) διαχωρίζεται από τη διαπροσωπική μοναξιά (την απομόνωσή μας από τους Άλλους).

Σημερινά νευροφυσιολογικά δεδομένα μας φανερώνουν πως η υπαρξιακή μοναξιά μας φαίνεται είναι απόρροια της ίδιας μας της κατασκευής, του τρόπου με τον οποίο λειτουργεί ο εγκέφαλός μας και συντίθεται η εμπειρία μας.
Οπότε, μάλλον δεν ζούμε σε ένα απολύτως προσωπικό σύμπαν γιατί καταδικαστήκαμε τιμωρητικά στη μοναξιά, δεν εκπέσαμε από κάποιον παράδεισο στον οποίο “θα έπρεπε” να ήμασταν ικανοί να παραμείνουμε. Τα πράγματα συνηγορούν πως είμαστε ως υπάρξεις μόνοι λόγω των “προδιαγραφών” μας.

Και δεν πειράζει. Καθόλου. Άσχετα αν ολόκληρη η καταναλωτική κουλτούρα επιμένει να στιγματίζει και να καταριέται αυτό το γεγονός, δημιουργώντας πανικό και ενοχές.
Και κυρίως απομονώνοντας και στιγματίζοντας όποιον τολμά να το αποδεχτεί αναζητώντας τρόπους όχι για να το αλλάξει, αλλά για να ζει ευτυχισμένα στον τεράστιο χώρο και την υγεία των διαπροσωπικών σχέσεων που δημιουργεί αυτή η αποδοχή.

Το σύμπαν μάλλον δεν είναι τόσο άδικο και κακοφτιαγμένο γιατί εμπεριέχει “κακούς” Άλλους που αγνοούν τις προσδοκίες μας και αρνούνται να αναπληρώσουν ό,τι εμείς θεωρούμε πως μας στέρησε η ζωή.
Είμαστε εμείς οι ίδιοι που σκοτώνουμε διαπροσωπικά τον Άλλον:
***όταν του καταλογίζουμε προσδοκία που δεν κατάφερε να μας απαλλάξει από την υπαρξιακή μας μοναξιά.
***όταν θεωρούμε υποχρέωσή του να είναι πάντα “παρών” για μας, όπως, όταν και όσο τον χρειαζόμαστε – και μάλιστα, να είναι εδώ όχι ως “έτερος” αλλά ως ασπιρίνη στην αδυναμία μας να δεχτούμε την ίδια μας τη φύση. 

[Ε] Η σχέση προϋποθέτει την αποδοχή της διαφορετικότητάς μας με τον Άλλον.
Μια ματιά στην καθημερινή εμπειρία των σχέσεών μας, αρκεί:
***Για να δούμε το χάος που επικρατεί στο τι εννοούμε λέγοντας “σχέση”
***Για να βεβαιωθούμε πως υπάρχουν πάρα πολλές αυταπάτες γύρω από το θέμα της μοναξιάς, και άλλοι τόσοι μύθοι για τη σχέση, που κατά κανόνα συρρικνώνεται σε έναν και μοναδικό ρόλο: να γίνεται ένας τρόπος αποφυγής της μοναξιάς.

Όμως, τελικά, μπορούμε κάπως να είμαστε “μαζί”;
Και αν ναι, τι ακριβώς σημαίνει “μαζί”;
Ένα είναι το σίγουρο.

Πως οι άνθρωποι, ως όντα, ακριβώς λόγω της σχεσιακής μας φύσης, μπορούμε να επιτύχουμε θαυμάσιες διαπροσωπικές σχέσεις, άσχετα αν δεν μπορούμε να ξεπεράσουμε το δεδομένο της υπαρξιακής μας μοναξιάς.

Όμως πρώτα οφείλουμε να αναγνωρίσουμε τη διαφορετικότητά μας και την αυτοτέλεια του Άλλου, να πάψουμε να τον θεωρούμε υπεύθυνο γιατί δεν καταφέρνουμε το ακατόρθωτο:
…να ξεπεράσουμε τα όρια της μοναξιάς που συνεπάγεται η μοναδικότητά μας, 
…να βιώσουμε την απόλυτη ψυχική και ενσώματη ένωση με τον “Άλλον”,
…να “νικήσουμε” αυτήν την παράδοξη, γλυκόπικρη νοσταλγία για κάτι που δεν ζήσαμε ποτέ, αυτήν την ανομολόγητη και συχνά  βασανιστική αίσθηση μοναξιάς σε κάθε στιγμή της όποιας σχέσης μας με τον Άλλον,
…να αγνοήσουμε τον αρχετυπικό και πανανθρώπινο φόβο του θανάτου.