Ένα πανέμορφο απόσπασμα από το μεγαλεπήβολο μυθιστόρημα του Γιάννη Καλπούζου.
Και, ταυτόχρονα, ένας θεατρικός μονόλογος και άψογος ορισμός της βαθιάς και αξεπέραστης ετερότητας του “Άλλου”, του κάθε “Άλλου”.
Αν και εδώ, η ετερότητα φαίνεται να είναι αποτέλεσμα απόστασης, βρίσκω προσωπικά ότι από τις ποιητικότατες “νότες” αυτών των παραγράφων αναδύεται η υπαρξιακή και όχι απλώς η διαπροσωπική μοναξιά κάθε ανθρώπινου όντος.
Ωστόσο, παράλληλα, διαφαίνονται και κάποια βασικά πράγματα που χρειάζονται για να ονομάσουμε μία συνάντηση “σχέση” και, μάλιστα, σχέση συνοδοιπορίας.
Κάποια σημεία της πλοκής:
Σ’ ένα νησί, η Βαγγελιώ με τον Παρασκευά δεν ήταν ποτέ “επισήμως” μαζί – παρότι υπήρξαν φλογεροί εραστές και στα νιάτα τους και αργότερα, σε διάφορα πλαίσια που βόλευαν κυρίως τον Παρασκευά.
Για κάποια περίοδο ο Παρασκευάς της έγραφε, αλλά η αδελφή της κατέστρεφε τα γράμματά του κι έτσι ποτέ δεν τα είδε για να του απαντήσει.
Στα γεράματα πλέον και με την αναστάτωση που έφερε το αργό βούλιαγμα του νησιού, ο Παρασκευάς, αναζητά και μαζεύει στο κτήμα του τη Βαγγελιώ.
Το απόσπασμα είναι σκέψεις της Βαγγελιώς, που “απευθυνόταν στο αόρατο ακροατήριό της”:
“Ήρθε στις παράγκες και μου είπε ότι είναι ο Παρασκευάς. Μας έφερε στο Πυργί. Όλα ίδια, σα να μην άλλαξε τίποτα. Εκτός από κείνον. Λέει πως είναι ο Παρασκευάς, ότι γέρασε, γι’ αυτό δεν τον γνωρίζω. Μπορέι και να είναι. Όμως εγώ ζω με τον άλλον Παρασκευά. Γέρνει μέσα μου σαν ήλιος, δύει και ξαναβγαίνει πάλι ίδιος, αγέραστος.
Αυτός είναι ο γιός σου ο Πετρής, μου είπε. Εγώ δεν βάφτισα κανένα γιο ούτε τον βύζαξα. Η εγγονή του μου μοιάζει. Καλοφορεμένη. Με αέρα και σπουδαγμένη.
Ωσάν δανεικά λεφτά μου φαίνονται όλα τούτα, που σου τα επιστρέφουν δίχως τόκο ύστερα από χρόνια, όταν δεν τα χρειάζεσαι πια. Ούτε μπορώ να τους αγαπήσω. Ξένα πλάσματα τα νιώθω. Δεν ζεσταίνουν την καρδιά μου.
Παίρνει φωτιά το νερό; Μ¨ονο μια φωτιά μ’ έκαψε κι άλλη τι να βρει να κάψει. Τις στάχτες;
Λέει ότι είναι ο Παρασκευάς. Ζει στο ίδιο σπίτι και είναι το αφεντικό. Δεν του μιλώ. Με ρωτάει και δεν του αποκρίνομαι. Υποστηρίζει ότι μου έστελνε γράμματα για χρόνια. Μπορεί ναι να έστελνε. Δεν πήρα ποτέ κανένα.
Κι αν του το πω, θ’ αλλάξει τίποτε; Και σε ποιον να το πω; Άλλος Παρασκευάς είν’ αυτός, άλλος ο δικός μου. Έχει μνήμες, ζωή που δεν τη μοιραστήκαμε.
Έχει χρόνια στην πλάτη του που δεν είδα να τα φορτώνεται. Με άλλους δίπλα του τα διάβηκε, δεν τον γνωρίζω. Ούτε μπορώ να διαβάσω τις ρυτίδες του. Δεν τις είδα να γράφονται μία-μία στο πρόσωπό του. Ο δικός μου ο Παρασκευάς δεν είχε ρυτίδες.
Μου ζητά να δω τα μάτια του. Αυτά, λέει, δεν αλλάζουν. Έχει μια σκοτεινιά το βλέμμα του, σα να περπατάς από νύχτα σε άλλη νύχτα. Φοβάμαι να τον κοιτάξω στα μάτια. Φοβάμαι, μη με δω μέσα τους. Μη με δω σε μια απ’ τις νύχτες του, σε μια γωνιά μες στο σκοτάδι. Φοβάμαι και δεν του απαντώ. Ούτε όταν με ρωτά.
‘Ούτε τα μάτια μου δε γνωρίζεις;’ Άδικα μιλάει. Έχω τη φωνή του άλλου Παρασκευά μέσα μου, του δικού μου. Κι οι φωνές τους έρχονται κόντρα. Δεν θέλω να μπλέξω τις φωνές τους. Εγώ, εκείνη τη φωνή θέλω να ακούω.
Γιάννης Καλπούζος, “Σάος: παντομίμα φαντασμάτων” (εκδόσεις Ψυχογιός).
Εάν θέλετε μία 2μηνη περίπου σύντομη ενημέρωση
σχετικά με αυτά που κάνω (video-κείμενα, ομιλίες-ομάδες, βιβλία, “Διαμέρισμα 5”, Πολύτεχνο, Playback θέατρο, εργαστήρια, συμπράξεις – συνεργασίες), παρακαλώ σημειώστε το e-mail σας σ’ αυτήν τη φόρμα. Δεν είναι απαραίτητο το όνομα.